Trong hành trình nuôi dạy con cái, đặc biệt là khi bước vào thời đại công nghệ 4.0, chắc hẳn ba mẹ đã nghe và tìm hiểu cách phân biệt STEAM, STEM và Robotics rất nhiều. Tuy nhiên, không phải ba mẹ nào cũng hiểu rõ bản chất và sự khác biệt giữa chúng. Có ba mẹ lại nghĩ rằng ba khái niệm này là một, chỉ là cách gọi khác nhau. Một số khác lại băn khoăn không biết nên cho bé học STEAM hay Robotics thì tốt hơn, liệu chương trình học STEAM khác gì STEM hay không. Đừng lo, Mykingdom STEAM đã từng trải qua những băn khoăn ấy và hiểu rất rõ những trăn trở của ba mẹ. Bài viết hôm nay, chúng ta sẽ cùng ba mẹ đi sâu vào phân biệt STEAM, STEM và Robotics, giải đáp những lầm tưởng phổ biến và giúp ba mẹ lựa chọn phù hợp với mục tiêu học tập và cá tính của con.
Phân biệt STEAM, STEM và Robotics: Đâu là điểm khác biệt?
Thoạt nhìn, cả ba khái niệm này đều có chung mục tiêu là phát triển tư duy logic và kỹ năng giải quyết vấn đề cho trẻ. Tuy nhiên, nếu đi sâu vào từng định nghĩa, ba mẹ sẽ thấy sự khác biệt rõ rệt.
1. STEM (Science, Technology, Engineering, and Mathematics)
STEM là một phương pháp giáo dục tích hợp bốn lĩnh vực cốt lõi: Khoa học (Science), Công nghệ (Technology), Kỹ thuật (Engineering) và Toán học (Mathematics). Mục tiêu của STEM là giúp trẻ phát triển tư duy phân tích, khả năng giải quyết vấn đề và ứng dụng kiến thức vào thực tế. Trọng tâm của mô hình này thường tập trung vào các khía cạnh kỹ thuật, logic và khoa học, hướng tới việc giải quyết các bài toán thực tiễn. Ví dụ, trẻ sẽ được học cách lập trình, thiết kế mạch điện tử đơn giản hoặc xây dựng các mô hình cầu, xe cộ để hiểu về nguyên lý hoạt động của chúng.
2. STEAM (Science, Technology, Engineering, Arts, and Mathematics)
Vậy học STEAM là gì và nó khác gì STEM? Hiểu một cách đơn giản, STEAM là một phiên bản mở rộng của STEM, bổ sung thêm yếu tố Nghệ thuật (Arts). Yếu tố "A" này không chỉ gói gọn trong hội họa hay âm nhạc, mà còn bao gồm tư duy thiết kế, sự sáng tạo và khả năng biểu đạt cảm xúc. Mục tiêu của STEAM là tăng cường sự sáng tạo, tư duy phản biện và khả năng thể hiện bản thân qua các sản phẩm có tính thẩm mỹ. Khi học STEAM, trẻ sẽ không chỉ giải quyết vấn đề bằng logic mà còn bằng sự sáng tạo, ví dụ như thiết kế một con robot không chỉ chạy được mà còn phải có hình dáng đẹp mắt, hay tạo ra các tác phẩm nghệ thuật kỹ thuật số.
3. Robotics (Robot học)
Trong khi STEM và STEAM là các phương pháp tiếp cận giáo dục, Robotics lại là một lĩnh vực cụ thể, tập trung vào việc thiết kế, xây dựng, vận hành và ứng dụng robot. Robotics là một ứng dụng tuyệt vời của cả STEM và STEAM, vì để làm ra một con robot, trẻ cần phải có kiến thức từ cả bốn lĩnh vực cơ bản của STEM, và nếu muốn con robot ấy độc đáo, sáng tạo, trẻ sẽ cần áp dụng thêm cả yếu tố "A" trong STEAM. Ba mẹ có thể hình dung, Robotics là "đứa con" được sinh ra từ nền tảng giáo dục của STEM và STEAM.
Xem thêm: Robotics trong giáo dục STEM là gì? Vì sao ba mẹ không nên bỏ qua?
Phân biệt STEM, STEAM và Robotics dễ hiểu nhất:
-
STEM: Phân tích, khoa học, toán học, logic, lý luận
-
STEAM: Sáng tạo, nghệ thuật, thể hiện bản thân
-
Robotics: Ứng dụng và thực hành robot thực tiễn
Các lớp học STEAM sáng tạo hay Robotics tại Mykingdom STEAM luôn kết hợp linh hoạt giữa STEM và STEAM để giúp trẻ không chỉ giỏi về lý thuyết mà còn sáng tạo và thực hành tốt.
Xem thêm: So sánh tầm quan trọng của STEAM Robotics vs STEM Robotics
Chương trình học STEM, STEAM hay Robotics: Chọn thế nào?
Sau khi đã hiểu rõ phân biệt STEAM, STEM và Robotics thì câu hỏi ba mẹ quan tâm nhất chính là: Nên cho con học STEAM hay Robotics? Thật ra, không có lựa chọn tuyệt đối. Hãy xuất phát từ tính cách, sở thích và mục tiêu học tập của con:
Chương trình học STEM: Tư duy logic – học qua thử nghiệm
Chương trình STEM thường được thiết kế theo hình thức các dự án thực hành (project-based learning), trong đó học sinh sẽ áp dụng kiến thức khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học để giải quyết một vấn đề thực tiễn. Trẻ sẽ:
-
Học cách đo lường, tính toán, lắp ráp các mô hình đơn giản.
-
Trải nghiệm các thí nghiệm khoa học nhỏ, ví dụ như tạo núi lửa phun trào bằng baking soda và giấm.
-
Làm quen với các khái niệm công nghệ, như lập trình cơ bản hoặc nguyên lý vận hành máy móc.
Với trẻ mầm non và tiểu học, các chương trình STEM thường ở dạng lắp ráp robot đơn giản, học qua chơi với các bộ như LEGO Education, K'NEX, Snap Circuits, giúp hình thành nền tảng tư duy khoa học ngay từ sớm.
Chương trình học STEAM: Học mà chơi – sáng tạo không giới hạn
Khác với STEM, chương trình STEAM lồng ghép thêm yếu tố nghệ thuật (A - Arts) để khuyến khích trẻ thể hiện bản thân và tư duy sáng tạo. Một tiết học STEAM có thể bao gồm:
-
Thiết kế robot biết nhảy, không chỉ hoạt động tốt mà còn có ngoại hình ngộ nghĩnh.
-
Tạo mô hình thành phố thông minh từ giấy, đất sét, kết hợp đèn LED hoặc động cơ mini.
-
Làm phim stop-motion, vẽ kỹ thuật số, hoặc sáng tác truyện tranh kỹ thuật.
Chương trình học STEAM thường phù hợp với trẻ yêu thích thủ công, kể chuyện, hoặc có thiên hướng nghệ thuật nhưng vẫn muốn tiếp cận công nghệ một cách nhẹ nhàng.
Chương trình học Robotics: Từ lắp ráp đến tư duy tự động hóa
Robotics không chỉ là lắp ráp robot. Một chương trình học Robotics đầy đủ sẽ bao gồm:
-
Cơ bản về cơ khí: Học cách robot cử động, sử dụng bánh răng, đòn bẩy, động cơ.
-
Cảm biến và lập trình: Robot có thể “nhìn” (cảm biến màu), “nghe” (âm thanh), hoặc “cảm nhận” (va chạm). Trẻ được học cách viết lệnh để robot phản ứng với các tình huống cụ thể.
-
Thực hành dự án: Thi đấu robot chạy theo đường, robot đá bóng, hoặc robot làm nhiệm vụ mô phỏng thực tế.
Robotics thường được dạy qua các nền tảng như LEGO Mindstorms, SPIKE Prime, Arduino, Micro:bit, tùy độ tuổi. Đây là bước đệm vững chắc cho trẻ muốn theo đuổi các ngành kỹ thuật hoặc lập trình sau này.
Gợi ý lựa chọn theo độ tuổi
-
Từ 4–6 tuổi: Ưu tiên các chương trình STEAM đơn giản, học qua chơi, rèn kỹ năng quan sát và sáng tạo.
-
Từ 6–9 tuổi: Có thể học STEM cơ bản, tiếp cận Robotics đơn giản bằng cách lắp ráp mô hình, chơi robot điều khiển.
-
Từ 10 tuổi trở lên: Học Robotics nâng cao với lập trình, cảm biến, giải bài toán thực tiễn.
Thực tế, cả STEM, STEAM và Robotics đều là những phương pháp tuyệt vời để phát triển kỹ năng tư duy cho trẻ. Ba mẹ có thể bắt đầu với STEAM để tạo nền tảng vững chắc, sau đó nếu con có hứng thú, hãy khuyến khích con đi sâu vào Robotics. Điều quan trọng nhất là tôn trọng sở thích của con và tạo môi trường để con được tự do khám phá.
Tham khảo ngay các lớp học STEAM và Robotics cho trẻ tại Mykingdom STEAM để bắt đầu hành trình phát triển tư duy hiện đại cùng con.
Hy vọng qua bài viết này, Mykingdom STEAM đã giúp ba mẹ có cái nhìn rõ ràng hơn về cách phân biệt STEAM, STEM và Robotics. Ba khái niệm này không hề đối lập mà có mối quan hệ bổ trợ cho nhau, cùng hướng đến mục tiêu giáo dục toàn diện cho thế hệ tương lai. Điều quan trọng nhất là ba mẹ hãy lắng nghe con, quan sát con để tìm ra phương pháp và công cụ học tập phù hợp. Bởi vì, tình yêu thương và sự thấu hiểu từ ba mẹ chính là động lực lớn nhất để con phát triển. Hãy bắt đầu hành trình cùng con ngay hôm nay, ba mẹ nhé!
